معرفی پیانو و انواع پیانو

پیانو جزو سازهای صفحه کلید دار محسوب میشود و از جمله معروف ترین این سازها به شمار می آید.صدای آن در اثر برخورد چکش‌هایی با سیم‌های آن تولید می‌شود. این چکش‌ها در اثر فشرده‌شدن کلیدها یا کلاویه‌ها به حرکت در می‌آیند.

در این مقاله قصد داریم که به معرفی ساز پیانو و انواع آن بپردازیم و مختصری از تاریخچه آنرا برای شما شرح دهیم. و با معروف ترین و مشهورترین پیانیست های ایران و جهان شما را آشنا کنیم.

تاریخچه پیانو

در سال 1709 ساز پیانو توسط بارتولومئو کریستوفری از روی سازی به نام هارپسیکورد ساخته شد. اولین بار این ساز در شهر پادئو ایتالیا ساخته شد که بارتولومئو کریستوفوری در مغازه فروش ساز هارپسیکورد با ارتقاء این ساز تحولی شگرف در موسیقی به وجود آورد. این ساز در واقع پایه ای شد برای توسعه سازهای زهی و صفحه کلیددار که اکنون ما از آنها لذت می بریم.

کریستوفوری نام این ساز جدید را  gravicembalo col piano e forte نام گذاری کرد که به معنای ” ابزار صفحه کلید نرم و با صدای بلند ” است. پس از مدتی نام آن را کوتاه تر کرد و با نام FortePaino شناخته شد و در انتها امروزه همه این ساز را با نام پیانو می شناسند. اولین دستگاه این سازنده در سال 1720در موزه هنر متروپولیتین در نیویورک به نمایش گذاشته شد .

این مدل ساز در اثر برخورد چکش هایش با سیم های داخلی اش,صدای تولید می کند. این چکش ها در اثر فشردن کلیدها یا کلاویه ها حرکت میکنند. سیم های آن به صفحه ای به نام “صفحهٔصدا” وصل شده اند که نقش تقویت کنندهٔصدای آن را بر عهده دارد .

پیانو را به عنوان مادر سازها و کاملترین ساز نیز می شناسند؛ این القاب را به این دلیل به این ساز نسبت میدهند چون که قادر است محدودهٔ بسیار وسیع و گستردهای از صوت ها را تولید کند در حالی که سازهای اصیل موسیقی دیگر فقط بخشی از این محدودهٔ صدا را تولید میکنند. در شکل حال حاضر آن بیش از هفت اکتاو وجود دارد و قادر به تولید فرکانسهایی از حدود ٢٠تا ۵٠٠٠ هرتز میباشد. برای مقایسه ساز ویولن فقط قادر به تولید کمتر از چهار اکتاو و بهترین خواننده ها فقط قادر به خواندن کمتر از سه اکتاو صدا هستند.
پیانو برعکس هارپسیکورد قادر به اجرای نوانس های مختلف است به این معنی که به نسبت شدت فشاری که انگشتان نوازنده روی کلیدهای ساز یا کلاویه ها وارد می کند شدت صدایی که تولید می شود هم تغییر می کند و هر چه کلیدها را قوی تر فشار دهیم صدای بلندتر و قوی تر و هر چه ضعیف تر فشار دهیم،صدای کمتر و ضعیف تری تولید میشود.
به همین دلیل است که عنوان Piano مخفف کلمه FortePaino می باشد.چون Piano به معنای ضعیف و Forte به معنای قوی می باشد.
در هارپسیکورد با فشرده شدن کلاویه ها سیم ها به وسیلهٔ شیٔ کوچکی مانند پیک یا مضراب به صدا درمیآیند. شدت فشردن با کلاویه ها در قدرت و شدت صدایی که ایجاد می شود تاثیری ندارد، یعنی میزان فشار دادن کلاویه ها هر چقدر باشد صدایی با قدرت یکسان تولید میشود. درواقع موزیسین ها و سازسازان به دنبال ارتقای هارپسیکورد و اصلاح کردن این مشکل بودند.
اختراع پیانو و استفاده از مکانیسم چکش در تولید صدای آن، ضعف هارپسیکورد و سازهای هم مانند آن را جبران کرد.
در کتاب های تاریخ نقل شده است در حقیقت آنچه باعث تولید اولین پیانو شد، ایده گرفتن از سازهایی مانند دولسیمر (سازی زهی است که به سنتور شباهت دارد) یا هتبرک بود که در آنها با استفاده از چکش هایی که در دست میگرفتند به سیم ضربه میزند و صدا تولید میشد.

انواع پیانو

هم زمان با پیشرفت تکنولوژی شرکت های پیانو سازی رو به تولید آن با شکل و شمایل متفاوت و در اندازه های مختلف آوردند. که انواع آن به سه دسته اصلی الکتریکی، گرند و دیواری تقسیم میشوند.

به طور کل انواع این ساز به صورت زیر است:

• دیواری یا ایستاده 
• اسپینت
• کنسول
• رویال (گرند)
• دیجیتال (الکتریکی)

پیشنهاد میکنم برای مطالعه بیشتر مقاله تفاوت پیانو ، کیبورد، ارگ و سینث سایزر در چیست؟ حتما مطالعه کنید.

پیانو دیواری ( Upright – Vertical)

بدون شک تنوع پیانو دیواری می‌تواند هر سلیقه‌ای را راضی کند. بدنه این مدل انواع بسیار زیادی دارد که می توانید بنا به سیلقه خود بهترین آن‌ها را انتخاب کنید. بسته به این که نوازنده مبتدی و یا حرفه‌ای هستید باید ارتفاع پیانو دیواری را معین کنید. برای اندازه‌گیری ارتفاع باید از کف زمین تا بالای آن را اندازه‌گیری کنید.

دقت کنید که مهم ترین عامل تاثیرگذار برای انتخاب پیانو ارتفاع است زیرا عرض و عمق همه آن‌ها تقریبا یکی است. اگر سازی ارتفاع بیشتری داشته‌ باشد، حجم صوتی بیشتری خواهد داشت. این جمله به این معنا است که صوت حاصل از نمونه با ارتفاع بلندتر قوی‌تر نسبت به نمونه‌های با ارتفاع کمتر خواهدبود.

پیانو اسپینت

اسپینت ها از انواع پیانو دیواری محسوب میشود که جزو ارزان‌ترین نمونه‌های آن بشمار می‌آیند. ارتفاع این نوع سازها بین  90 تا 100 سانتیمتر است. سیستم انتقال نیروی ساده این دستگاه سبب شده‌است تا قیمت مناسبی داشته باشند.

می‌توان گفت این مدل بیش‌تر مخصوص افرادی است که می‌خواهند برای اولین بار پیانو یاد بگیرند و اصلا مشخص نیست که بعدها خواهند توانست نوازنده خوبی شوند یا خیر. در نظر داشته باشید این نوع ساز تا حدودی منسوخ شده است.

پیانو کنسول

ارتفاع این نوع ساز بین 100 تا 110سانتیمتر است و بدنه ای بسیار مقاوم دارد.از این نوع پیانوها معمولا در آموزشگاه‌های موسیقی استفاده می‌شود. اگر شما می‌خواهید انواع آمریکایی این مدل را خریداری کنید باید بدانید که این مدل دارای زیبایی منحصربه فردی هستند و اما در بازار ایران نمونه‌های کمی از آن وجود دارد .

توصیه ما به شما این است اگر می‌خواهید پیانویی را خریداری کنید و بعدها دیگر آن را تعویض نکنید بهتر است انواع پیانو کنسول را خریداری کنید. زیرا هم دوام خوبی دارند ، هم از نظر ظاهری بسیار زیبا هستند و هم قیمت آن‌ها مناسب است.

پیانو رویال (گرند)

این نوع ساز اغلب بیشتر از 2 متر طول دارد و در بزرگی در قسمت بالای آن وجود دارد که برای بهتر شنیده شدن صدای ساز آن را نیمه باز می گذارند. شکل ظاهری این نوع از پیانوها به صورتی است که سیم‌های آن به صورت افقی کنار هم قرارگرفته‌اند و برای تولید صدا با کمک چکش از زیر به آن ضربه می‌زنند. صدای این نوع بسیار گوش‌نواز است به همین دلیل نیز بیشتر در سالن‌های ارکستر بزرگ از آن استفاده می‌شود.

پیانو دیجیتال (الکتریکی)

پیانو دیجیتال یا الکتریکی از انواع موجود در بازار است که همان‌طور که از نام آن پیداست با کمک تکنولوژی به تولید صوت می‌پردازد. صداهای آن برگرفته از صدای پیانو آکوستیک است . صداهای ساخته شده توسط آن بعدها با کمک بلندگوها چندبرابر می‌شوند. این مدل سازها دارای امکانات بسیار زیادی است که کار را بسیارراحت می‌کند به همین دلیل نیز امروزه استقبال بسیار زیادی از آن صورت می‌گیرد.

می توانید با مراجعه به صفحه Piano سایت یاماها جزو برترین سازندگان Piano از انواع مدل های آن اطلاعات کسب کنید.

برترین پیانیست ها

نوازندگان مشهوری زیادی برای ساز پیانو در ایران و جهان همه ما سراغ داریم، خالی از لطف نیست در این مقاله با نام تعداد اندکی از این این پیانیست ها نپردازیم.

پیانیست های معروف ایرانی

• انوشیروان روحانی
• فریبرز لاچینی
• فریدون فروغی
• سامان احتشامی
• فرهاد مهراد
• و …

پیانیست های معروف جهان

• لودیگ وان بتهوون
• فردریک شوپن
• ولفگانگ آمادئوس موتسارت
• ریچارد کلایدرمن
• انریکه گرانادوس
• مارک تایمانف
• لیف او اندسن
• مارتا آرگریچ
• کلودیو آرائو
• ولادیمیر اشکنازی
• دانیل بارنبویم
• آلفرد برندل
• گلن گولد
• سویاتوسلاو ریختر
• سرگئی راخمانینف
• کلارا شومان
• آرتور روبینشتاین
• و …